چگونه “استرس پس از آسيب” شروع می گردد؟
ما ممكن است دچار حادثه رانندگي شويم , قرباني يك تجاوز باشيم , يا شاهد يك حادثه دردناك باشيم . پليس ، آتش نشانهاوكاركنان امبولانس هابا احتمال بيشتري با چنين حوادثي روبرو مي گردند ،آنها اغلب مجبورند با حوادث ترسناك مقابله كنند . سربازان ممكن است هدف تير يا انفجار قرار گيرند و يا شاهد كشته و مجروح شدن دوستانشان باشند. اغلب مردم ، بعد از مدتي بدون هيچ كمكي با آن كنار مي آيند. اگرچه در بعضي افراد تجربيات تلخ واكنشي را ايجاد مي كند كه ممكن است براي ماهها يا سالها طول بكشد. ما اين واكنش را اختلال استرسي پس از حادثه يا اختصارا (PTSD)مي ناميم. اين ليفلت براي هر كسي كه چنين تجربيات تلخي داشته است و يا كسي را مي شناسد كه چنين تجربيات تلخي داشته است مفيد مي باشد.
چگونه “استرس پس از آسيب” شروع مي گردد؟
PTSD ميتواند پس از هر حادثه تلخي آغاز گردد. يك حادثه تلخ ، حادثه اي ميباشد كه ما در آن احساس خطر مي كنيم ، زندگي مان در معرض تهديد است يا شاهد مردن و يا مجروح شدن ديگران باشيم.بعضي از نمومه هاي بارز حوادث تلخ شامل موارد زير مي باشد:
- حوادث شديد جاده اي
- درگيري هاي نظامي
- تجاوزهاي شديد شخصي (مانند: تجاوز جنسي,حمله فيزيكي,سو ئ استفاده,دزدي,زور گيري)
- به گروگان گرفته شدن
- حملات تروريستي
- اسير جنگي بودن
- حوادث ناگوار طبيعي يا حاصل دست بشر
- داشتن بيماري هاي لاعلاج
حتي شنيدن حوادث غير منتظره و يامرگ ناگهاني يك دوست و يا فاميل مي تواند اغاز گر PTSD باشد
چه و قت PTSD شروع مي گردد؟
علائم PTSD مي تواند بعد از يك تاخير چند هفته اي و يا چند ماهه شروع گردند.آنها معمولآ در طی 6 ماه پس از حادثه ناگوار ظاهر میگردند.
بسياري احساس غم عميق ، افسردگي ، اضطراب، احساس گناه و يا عصبانيت مي كنند . بغير از اين احساسات قابل درك ، سه نوع عمده علائم ديگرهم وجود دارند :
1- فلاش بك و كابوس:
آن حادثه مداوما پيش چشم تان تكرار مي شود.اين ممكن بصورت فلاش بك در طي روز و يا كابوس در خواب باشد. آنها ممكن است آنچنان واقعي بنظر برسند كه شما احساس كنيد واقعا آن حادثه در حال اتفاق افتادن است. شما آن را در ذهن خود مي بينيد اما ممكن است احساسات (ترس ، تعريق) و يا حواس فيزيكي (اعم از شنوايي ، بويايي ، درد)كه اتفاق افتاده بود را دوباره احساس كنيد.چيزهاي معمولي ممكن است باعث فلاش بك شوند. بعنوان مثال اگر شما يك حادثه رانندگي در يك هواي باراني داشته ايد يك روز باراني ممكن است باعث فلاش بك شود.
2- دوري گزيني و بي تفاوتي:
دوباره زنده كردن خاطرات ممكن است بسيار افسرده كننده باشد بنا براين ممكن است شما بخواهيد به آنها بي توجهي كنيد مثلا شما خودتان را با سرگرمي ، زياد كار كردن، يا حل كردن جدول و يا معما مشغول مي كنيد. شما از مكانها و افرادي كه باعث بخاطر آوردن حادثه مي گردند اجتناب مي ورزيد. شما ممكن است خود را به بي تفاوتي كامل بزنبد. شما كمتر با ديگران ارتباط برقرار مي كنيد و در نتيجه زندگي كردن و كار كردن با شما سخت تر مي گردد.
3- در حالت گارد بسر بردن(On guard):
شما ممكن است هميشه در حالت آماده باش بسر ببريد گويي كه منتظر خطر مي باشيد. شما نمي توانيد احساس آرامش كنيد. احساس اضطراب داريد و بسختي بخواب فرو ميرويد. اطرافيان شما مي بينند كه شما بيقرار و نا آرام هستيد.
علايم ديگر:
واكنش احساسي به استرس اغلب همراه هستند با
- دردهاي عضلاني
- اسهال
- ضربان قلب نامنظم
- سردرد
- ترس و حملات پانيك
- افسردگي
- نوشيئن بيش از حد الكل
- مصرف مواد مخدر و دارو از جمله مسكنها
چرا حوادث ناگوار بسيار تكان دهنده هستند؟
زيرا آنها اين احساس را كه زندگي زيبا و تا حدمعقولي ايمن ميباشد و ما ايمن هستيم راتحت تاثير قرار ميدهند. يك حادثه ناگوار بطور واضحي بما مي گويد كه ما ممكن است در هر لحظه ا فوت كنيم. علايم PTSD قسمتي از يك واكنش طبيعي به يك حادثه بالقوه مرگ آور ميباشد.
آيا هر كسي بعد از يك حادثه دچار PTSDمي گردد؟
نه. اما تقريبا هر كسي علايم PTSD را در طي ماه اول تجربه خواهد كرد. اين بشما كمك خواهد كرد كه به پيش برويد و همچنين باعث فهم آن تجربيات تلخ مي گردد. اين يك واكنش استرسي حاد ميباشد. اغلب افراد پس از چند هفته بآرامي با اتفاقات پيش آمده كنار مي آيند و علایم استرس بمرور از بین میروند. اما همه خوش شانس نيستند . حدود يك سوم افراد متوجه مي شوند كه علائمشان ادامه پيدامي كند و نمي توانند با آنچه كه اتفاق افتاده است كنار بيايند . گويي كه راه خلاصي وجود ندارد . علائم استرس پس از حادثه، اگر چه ذاتاً طبيعي مي باشند ، اما وقتي علائم طولاني گردند خود تبديل به يك مشكل مي گردد كه به آن بيماري استرس پس از حادثه (PTSD) مي گويند .
چه چيزي PTSDرا تشديد مي كند؟
هر چه حادثه اسفناك تر باشد احتمال ابتلا به بيماري استرس پس از حادثه ((PTSD بيشتر مي گردد . اسفناك ترين حوادث عبارتند از :
- مرگ ناگهاني و غير منتظره
- حادثه مكرر و طولاني
- وقتي نمي توانيم از حادثه فرار كنيم
- حادثه ايجاد شده بوسيله انسان
- وقتي افراد زيادي فوت مي كنند
- حادثه منجر شونده به نقص عضو يا قطع دست و پا
- وقتي كودكان قرباني مي شوند
آيا حوادث روزمره هم ممكن است PTSDايجاد كنند ؟
هر كسي ممكن است گهگاه دچار احساس استرس شود. متاسفانه ، كلمه فشار (stress) با دو معناي مختلف استفاده مي شود:
احساس دروني ما از نگراني و فشار جسماني و روحي.
يا
مشكلات زندگي كه اين احساسات را به ما مي دهند . اين مشكلات مي توانند شامل كار ، روابط شخصي و يا مسائل مالي باشند . بر عكس PTSD ، اين مشكلات ذكر شده هميشه با ما هستند . آنها قسمتي از زندگي طبيعي ما مي باشند اما مي توانند اضطراب ، افسردگي ، خستگي و سر درد ايجاد كنند . آنها همچنين مي توانند باعث تشديد بعضي مشكلات جسماني مانند زخم معده و ناراحتي هاي پوستي گردند . آنها بطور قطع مشكل زا هستند اما آنها PTSD نيستند .
چرا PTSDاتفاق مي افتد ؟
ما جواب قطعي را نمي دانيم . چند توضيح احتمالي براي رخداد PTSD وجود دارد .
روانشناسي :
وقتي كه ترسيده ايم ، حوادث را بوضوح بخاطر مي آوريم . هر چند بخاطر آوردن آنها ممكن است استرس زا باشند ،اما بما كمك مي كنند تا بهتر آنچه را كه اتفاق افتاده است بفهيم و در طولاني مدت بما كمك مي كتند تا به زندگي ادامه دهيم .
تداعي (فلاش بك) و يا تجديد خاطرات ما را مجبور به تفكر درباره آنچه اتفاق افتاده است
مي كند . ما مي توانيم تصميم بگيريم چكار كنيم اگر دوباره حادثه اي رخ داد . بعد از مدتي ، ما ياد ميگيريم كه درباره آن فكر كنيم بدون آنكه غمگين شويم .
بخاطر آوري يك تجربه تلخ خسته كننده و استرس زا مي باشد .دوري گزيني وكرختي احساسي باعث كاهش تعدد تجديد خاطرات به يك سطح قابل كنترل مي شود
گارد گرفتن بما كمك ميكند كه اگر بحران ديگري اتفاق بيفتد سريع واكنش نشان دهيم. ما بعضي وقتها شاهد اين پديده در بازماندگان يك زلزله هستيم كه ممكن است زلزله هاي دوم و يا سوم را تجربه كنند .اين همچنين بما انرﮋي لازمه براي مقابله با بحران را ميدهد.
اما ما نمي خواهيم باقيمانده عمرمان را اينطور بگذرانيم . ما فقط مي خواهيم درباره آن وقتي كه مجبوريم فكر كنيم ، مثلاً وقتي كه دوباره شرايط مشابهي برايمان بوجود مي آيد .
جسماني :
آدرنالين هورموني است كه تحت شرايط استرس توليد ميشود . اين هورمون باعث آمادگي بدني براي واكنش مي باشد . وقتي كه استرس از بين مي رود ، سطح آدرنالين پايين مي افتد . در PTSD ، خاطرات حادثه سطح آدرنالين را بالا نگه مي دارد . اين باعث مي شود كه يك شخص دچار فشار ، بيقراري، نا تواني از احساس راحتي و بيخوابي گردد .
هيپوكامپ قسمتي از مغز است كه خاطرات را پردازش مي كند . مقادير بالاي هورمونهاي آزاد شونده در طي استرس مانند آدرنالين ممكن است باعث جلو گيري از كاركرد طبيعي آن گردد (مانند پريدن فيوز) . اين بدان معناست كه فلاش بكها و كابوسها ادامه پيدا مي كنند زيرا خاطرات حادثه نميتوانند پردازش گردند . اگراسترس از بين برود و سطح آدرنالين به حد طبيعي باز گردد مانند ساير تزميهاي طبيعي بدن مغز قادر به ترميم آسيب خواهد بود. آنگاه خاطرات ناراحت كننده پردازش خواهند شد و فلاش بكها و كابوسها از بين خواهند رفت.
چگونه من متوجه شوم كه بر يك حادثه تلخ غلبه كرده ام ؟
وقتي كه شما :
- به آن حادثه فكرمي كنيد بدون آنكه مضطرب گرديد .
- احساس در تهديد بودن نداشته باشيد .
- در اوقات نا مناسب به آن فكر نمي كنيد .
چرا اغلب PTSDتشخيص داده نمي شود ؟
هيچكس تمايل ندارد درباره حوادث و احساسات ناگوار صحبت كند .
بعضي افراد نمي خواهند بپذيرند كه مشكلي دارند چرا كه نمي خواهند به عنوان يك انسان ضعيف و يا از نظر ذهني ناپايدار به آنها نگريسته شود .
پزشكان و متخصصات انسان هستند . آنها ممكن است دچار ناراحتي شوند اگر ما درباره آن حوادث خوفناك ومهيب صحبت كنيم .- افراد مبتلا به PTSD ممكن است احساس كنند كه راحت تر آن است درباره مشكلات همراه آن مانند ،سر درد ، مشكلات خواب ، بيقراري ، افسردگي ،فشار روحي ، استفاده از مواد روان گردان ، مشكلات خانوادگي و يا مشكلات مربوط به كار صحبت كنند.
